Er is niet één oplossing voor elk geluid. De juiste gehoorbescherming hangt af van de werkomgeving, het geluidsniveau en de duur van de blootstelling. Hieronder een overzicht van de meest gebruikte vormen.
Gehoorkappen worden over de oren gedragen en sluiten deze af met kussens die tegen het hoofd drukken. Ze zijn robuust en bieden een hoge demping, waardoor ze veel worden gebruikt in de industrie, werkplaatsen of bij kortdurende, lawaaiige klussen.
+ Eenvoudig op en af te zetten
+ Geschikt bij piekgeluiden of afwisselend gebruik
+ Geen direct contact met de gehoorgang (hygiënisch)
– Minder comfortabel bij langdurig dragen
– Kunnen erg warm worden
– Minder geschikt in combinatie met helm of bril
Deze zachte pluggen worden in de gehoorgang geplaatst en vormen zich naar de vorm van het oor. Ze zijn bedoeld voor eenmalig gebruik en vooral handig bij incidentele blootstelling aan lawaai.
+ Goedkoop en direct beschikbaar
+ Compact en makkelijk mee te nemen
+ Eenvoudig te gebruiken bij kortstondig lawaai
– Effectiviteit sterk afhankelijk van juiste plaatsing
– Niet geschikt voor langdurig gebruik
– Hygiënegevoelig bij hergebruik
Deze zijn steviger dan wegwerpvarianten en bedoeld voor regelmatig gebruik. Ze worden vaak geleverd met een opbergdoosje en soms met filters, waardoor spraak en signalen hoorbaar blijven.
+ Duurzaam in gebruik
+ Ook met filteropties beschikbaar
+ Beter comfort dan wegwerpversies
– Regelmatig reinigen vereist
– Pasvorm sluit niet altijd goed af, dus kans op geluidslek
– Demping is veel minder stabiel dan bij maatwerk
Deze gehoorbescherming wordt op basis van een oorafdruk gemaakt, zodat de oordoppen (ook wel bekend als otoplastieken) perfect aansluiten. Dit type is bijzonder geschikt bij structurele blootstelling aan lawaai of als comfort en communicatie belangrijk zijn.
+ Altijd optimale pasvorm
+ Constante en betrouwbare demping
+ Mogelijkheid tot spraakfilters of andere aanpassingen
+ Hoog draagcomfort, ook bij langdurig gebruik
+ Persoonlijk, dus dragers gaan er zorgvuldiger mee om
– Hogere aanschafkosten
– Vraagt onderhoud en controle op pasvorm
– Minder geschikt voor incidenteel of tijdelijk gebruik
De keuze voor gehoorbescherming hangt niet alleen af van het geluidsniveau. Ook de aard van het werk, de duur van de blootstelling, comfort en de behoefte aan communicatie spelen een rol.
Bij kortdurende of incidentele werkzaamheden volstaat een eenvoudige oplossing vaak prima. Denk aan een monteur die af en toe een lawaaiige ruimte inloopt. Voor wie echter dagelijks urenlang in lawaai werkt, is standaardbescherming meestal niet genoeg. Daarnaast is er verschil tussen werkzaamheden waarbij communicatie essentieel is, en situaties waarin het juist belangrijk is om omgevingsgeluid volledig buiten te sluiten.
Onderstaand overzicht helpt om per situatie de juiste keuze te maken:
Let op: bij extreem lawaai (>100 dB(A)) is alleen gehoorbescherming vaak niet genoeg. Technische of organisatorische maatregelen blijven dan noodzakelijk.
Niet alle gehoorbescherming beschermt automatisch goed. Zelfs bij gebruik van de juiste doppen of kappen kan het misgaan als de pasvorm niet klopt, de middelen versleten zijn of verkeerd worden gebruikt.
Een veelvoorkomend probleem is schijnveiligheid: het idee dat het gehoor beschermd is, terwijl dat in werkelijkheid niet zo is. Denk aan oorkappen die niet goed sluiten door een bril, of doppen die niet diep genoeg zijn ingebracht. Het lijkt veilig, maar geluid lekt ongemerkt toch naar binnen.
Ook slijtage speelt een rol. Rubberen doppen kunnen uitdrogen, filters kunnen vervuild raken en kussens van gehoorkappen verliezen na verloop van tijd hun veerkracht. Dit vermindert de demping aanzienlijk.
Daarnaast wordt onderhoud vaak vergeten. Oorpluggen moeten schoon blijven, filters moeten regelmatig gecontroleerd worden en oorkappen hebben baat bij vervanging van de afdichtringen.
Om gehoor écht goed te beschermen is dus niet alleen het juiste type bescherming belangrijk, maar ook het juiste gebruik, goed onderhoud en regelmatige controle op de werking.