Wat zegt de Arbowet over een veiligheidsbril?

Werkomgevingen waar oogletsel een risico vormt, zoals in de bouw, industrie of laboratoria, vereisen vaak dat werknemers een veiligheidsbril dragen. Maar wat als iemand een bril op sterkte nodig heeft? De Nederlandse Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) biedt duidelijke richtlijnen over de verplichtingen van werkgevers rondom oogbescherming, waaronder veiligheidsbrillen op sterkte. In dit artikel bespreken we de belangrijkste eisen van de Arbowet, zodat werkgevers én werknemers weten waar ze aan toe zijn.

Wettelijke verplichtingen onder de Arbowet

De Arbowet verplicht werkgevers om te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving. Dit houdt onder andere in dat werkgevers verantwoordelijk zijn voor het minimaliseren van risico’s op de werkvloer en het bieden van adequate persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s), zoals oogbescherming​.

Artikel 3 van de Arbowet

Artikel 3 van de Arbowet stelt dat werkgevers passende beschermingsmiddelen moeten verstrekken wanneer de veiligheid of gezondheid van werknemers in gevaar is. Dit geldt ook in situaties waar oogletsel een risico vormt. Een veiligheidsbril is dus niet zomaar optioneel in werkomgevingen met verhoogde gevaren; het is een verplichting. Voor werknemers die een bril op sterkte dragen, betekent dit dat de werkgever hen moet voorzien van een die ook een visuele correctie biedt.

Arbowet, Arbobesluit, en Arboregeling

De Arbowet fungeert als kaderwet en wordt aangevuld door het Arbobesluit en de Arboregeling. De Arbowet bevat algemene regels die voor alle werkplekken gelden, terwijl het Arbobesluit specifieke voorschriften geeft voor risicovolle situaties en de Arboregeling aanvullende praktische invullingen biedt. Werkgevers vinden in het Arbobesluit bijvoorbeeld meer gedetailleerde voorschriften over wanneer en welke PBM’s verplicht zijn, zoals veiligheidsbrillen in risicovolle situaties.

Verplichtingen voor werkgevers

Oogbeschermingsmiddelen moeten regelmatig worden onderhouden om ervoor te zorgen dat ze in goede staat blijven. Volgens de Arbowet en aanvullende regelgeving zijn de volgende punten van belang:

• Onderhoud en controle: De bril moet regelmatig gecontroleerd worden om te verifiëren dat de glazen nog steeds de juiste correctie bieden en dat de bril voldoet aan de veiligheidsstandaarden.
• Vervanging bij slijtage of beschadiging: PBM's moeten worden vervangen als ze versleten of beschadigd zijn. Dit geldt ook voor veiligheidsbrillen op sterkte, die na verloop van tijd mogelijk niet meer de juiste visuele correctie bieden of hun beschermende functie verliezen.
• Training in het juiste gebruik van oogbescherming: Werkgevers zijn verplicht om werknemers te trainen in het juiste gebruik van oogbeschermingsmiddelen om de effectiviteit te waarborgen.

Een veiligheidsbril die niet meer past of beschadigd is, kan de ogen niet adequaat beschermen, wat niet alleen de veiligheid van de werknemer in gevaar brengt, maar ook de naleving van de wettelijke verplichtingen onder de Arbowet.

Consequenties van het niet naleven van de Arbowet

Als een werkgever niet voldoet aan de eisen van de Arbowet, zoals het verstrekken van een geschikte veiligheidsbril op sterkte, kan dit verschillende gevolgen hebben:

• Boetes van Inspectie SZW: De Inspectie SZW kan boetes opleggen aan werkgevers die hun verplichtingen onder de Arbowet niet nakomen. Dit kan flink in de kosten lopen, vooral als een tekortkoming leidt tot een arbeidsongeval.
• Verhoogd risico op letsel en verzuim: Werknemers zonder adequate oogbescherming lopen een groter risico op letsel, wat kan leiden tot verzuim en hogere kosten voor de werkgever.

Waarom veiligheidsbrillen op sterkte belangrijk zijn

Een gewone veiligheidsbril biedt misschien wel bescherming tegen fysieke risico's, maar als deze geen visuele correctie heeft, kan dat voor werknemers met een bril op sterkte juist gevaarlijk zijn. Het vermindert het zicht en kan zelfs tot ongelukken leiden. Daarom is een veiligheidsbril op sterkte essentieel voor werknemers die visuele correctie nodig hebben. Hiermee wordt hun zicht optimaal gecorrigeerd terwijl hun ogen worden beschermd tegen rondvliegende deeltjes, chemische spatten of andere gevaren op de werkplek.

Wanneer is het dragen van een veiligheidsbril verplicht?

Werken in een omgeving waar splinters, stofdeeltjes of gevaarlijke stoffen in de lucht hangen, vraagt om goede oogbescherming. Een veiligheidsbril kan het verschil maken tussen veilig werken en een ernstig oogletsel. In veel werkplaatsen zijn veiligheidsbrillen zelfs verplicht, en dat is niet zonder reden. Ook zijn op deze locaties vaak stickers aanwezig die aangeven dat het verplicht is om een veiligheidsbril te dragen. Wanneer deze stickers niet aanwezig zijn kan het nog steeds zijn dat de verplichting van een veiligheidsbril via de Arbowet is vastgesteld. Hieronder leggen we uit wanneer een veiligheidsbril nodig is, welke gevaren je kunt tegenkomen en wat de eisen zijn waaraan een gecertificeerde veiligheidsbril moet voldoen.

Werkzaamheden kunnen drie soorten gevaar teweegbrengen, te weten chemisch gevaar, mechanisch gevaar en stralingsgevaar.

• Chemisch gevaar
  Schadelijke vloeistoffen, dampen of gassen kunnen in het oog terechtkomen. Denk aan werkzaamheden met zuren, oplosmiddelen of reinigingsmiddelen. Deze stoffen kunnen ernstige irritatie, brandwonden of zelfs blijvende schade aan het oog veroorzaken.
  ‍
• Mechanisch gevaar
  Splinters, stofdeeltjes of kleine fragmenten die loskomen tijdens bijvoorbeeld slijpen, zagen of boren kunnen in het oog terechtkomen. Mechanische gevaren zijn met name aanwezig op bouwplaatsen of in werkplaatsen waar veel met machines wordt gewerkt. Zonder beschermende bril kan een klein deeltje al grote schade veroorzaken aan het hoornvlies.
  ‍
• Stralingsgevaar
  Ogen kunnen worden blootgesteld aan schadelijke straling, zoals ultraviolette (UV) of infrarode (IR) straling. Dit komt voor bij laswerkzaamheden, maar ook in laboratoria waar met bepaalde lichtbronnen wordt gewerkt. Blootstelling aan deze straling zonder oogbescherming kan leiden tot lasogen, verbranding van het netvlies of andere ernstige oogklachten.

Wat maakt een veiligheidsbril gecertificeerd?

Een veiligheidsbril is pas een gecertificeerde veiligheidsbril als deze voldoet aan de NEN EN-166 norm of de vernieuwde EN ISO 16321-1:2022 norm. De NEN EN-166 norm beschrijft de minimale vereisten voor oogbescherming, zowel voor het montuur als voor de glazen, en is lange tijd de standaard geweest. Brillen die aan deze eisen voldoen, mogen het CE-teken op de zijkant van de bril dragen, wat betekent dat ze getest en goedgekeurd zijn volgens de Europese veiligheidsnormen.

Een goede veiligheidsbril beschermt niet alleen tegen de bovengenoemde gevaren, maar biedt ook comfort en een goede pasvorm. Dit laatste is belangrijk omdat een bril die goed aansluit, voorkomt dat schadelijke deeltjes alsnog achter de glazen terecht kunnen komen.

Overgang naar EN ISO 16321-1:2022

Vanaf november 2024 vervangt de EN ISO 16321-1:2022 norm de huidige EN 166 norm. Deze nieuwe norm stelt strengere eisen aan veiligheidsbrillen om werknemers beter te beschermen tegen verschillende risico’s in werkomgevingen. De EN ISO 16321-1:2022 norm is ontworpen om aan te sluiten bij moderne arbeidsomstandigheden en biedt verbeterde bescherming op basis van de nieuwste inzichten en technologieën. Werkgevers moeten bij de aanschaf van veiligheidsbrillen rekening houden met deze nieuwe norm om te voldoen aan de actuele wet- en regelgeving en om de veiligheid en gezondheid van hun werknemers optimaal te beschermen.

Lees alle veranderingen van de nieuwe norm

Veelgestelde vragen

• ‍Wat gebeurt er als een werkgever geen veiligheidsbril op sterkte biedt in risicovolle omgevingen?
  Als een werkgever geen aangepaste veiligheidsbril verstrekt wanneer dit nodigis, kan dit leiden tot juridische sancties en boetes. Bovendien riskeert het bedrijf een verhoogd risico op arbeidsongevallen en verzuim.
  ‍
• ‍Hoe vaak moeten veiligheidsbrillen op sterkte gecontroleerd worden?
  Veiligheidsbrillen op sterkte moeten regelmatig gecontroleerd worden om ervoor te zorgen dat de correctie en bescherming nog steeds adequaat zijn. Bij zichtbare schade of vermindering van de effectiviteit, moeten de brillen direct vervangen worden.
  ‍
• ‍Is een veiligheidsbril op sterkte verplicht in elke werkomgeving?
  Niet in elke werkomgeving is een veiligheidsbril verplicht. De verplichting geldt voornamelijk in omgevingen waar er een risico is op oogletsel door bijvoorbeeld rondvliegende deeltjes, chemische stoffen of fel licht.

De Arbowet verplicht werkgevers om een veilige werkomgeving te bieden, inclusief adequate oogbescherming voor werknemers die risico lopen op oogletsel. Voor werknemers die een bril op sterkte nodig hebben, betekent dit dat een gewone veiligheidsbril niet voldoende is; een op maat gemaakte veiligheidsbril op sterkte is vereist.

Met de juiste veiligheidsbril werk je veiliger en bescherm je je ogen tegen onherstelbare schade.

Bronnen:

• Arboportaal over PBM’s en veiligheidsnormen
• Europese normen en richtlijnen voor PBM’s